දැව
ඉදිකිරීම් කර්මාන්තයේ දී යොදා ගන්නා ප්රධාන ද්‍රව්‍යයක් ලෙස දැව හඳුන්වා දිය හැකි ය.
ස්වභාවයෙන් පවතින ගස්වල කඳ සහ අතු පරිවර්තනය කිරීම මගින් ලබා ගන්නා දැව සේම දැව කොටස් යොදාගෙන නිපදවනු ලබන කෘතිම දැව ද භාවිතයට ගනු ලැබේ.
අනෙක් ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම් ද්‍රව්‍ය හා සසඳන කළ වැඩි විවිධත්වයක් ඇති ද්‍රව්‍යයක් ලෙස සැලකිය හැකි ය.
දැව කඳන් පරිවර්තන කටයුතු මගින් ලබා ගන්නා දැව ස්වාභාවික දැව වන අතර දැව කොටස් භාවිතයට ගෙන නිපදවනු ලබන දැව කෘති‍්‍රම දැැව ලෙස හැඳින්වේ.
ස්වභාවික දැව (Natural Timber)
ස්වභාවික ව වැඩෙන සහ වන වගා කරනු ලබන ගස්වල කඳන් පරිවර්තනය කර ලබා ගන්නා දැව ස්වභාවික දැව ලෙස හැඳින්වේ.
ඉදිකිරීම් කර්මාන්තයේ දී භාවිතවන, අවශ්‍යතාවට ගැළපෙන ගුණාංග දැවවල පිහිටා තිබීම හේතුවෙන් දැව බහුල ව යොදා ගනී. දැවවල ඇති ස්වාභාවික ගුණාංග මොනවාදැයි සොයා බලමු.
■ ශක්තිය - Strength
■ කල්පැවැත්ම - Durability
■ දැඩි බව - Hardness
■ නැමෙනසුළු බව - ත්‍කැංසඉසකසඑහ
■ අලංකාරය (සිත් ඇදගන්නා සුළු) - Flexibility
■ කම්පනයට ඔරොත්තු දීම.
ශක්තිය
දැව ආතන්‍ය ප්‍රත්‍යාබල සහ සම්පීඩන ප්‍රත්‍යාබලවලට ඔරොත්තු දෙයි. දැව විශේෂ අනුව එහි ඇති ශක්තිය විවිධ වේ. මෘදු දැව සහ තද දැව වශයෙන් විශේෂ පවතී. ඉදිකිරීම් කටයුතුවල දී මෘදු දැව සහ තද දැව බහුල ව යොදා ගැනේ.
කල්පැවැත්ම
කාලගුණික හා දේශගුණික විපර්යාසවලට ඔරොත්තු දෙමින් දිගු කාලයක් පවත්වා ගැනීම, මෙන් ම දිලීර, බැක්ටීරියා, කෘමි උවදුරුවලට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව නිසා දැව හානියට පත් නොවේ. එවැනි තත්ත්වයන්ට භාජනය නොවීමෙන් දැවවලට කල් පැවැත්මට හැකියාව ලැබේ.
නැමෙන සුලූ බව
දැවයකට බරක් යෙදීමේ දී එහි නැමීම සහ ඇඹරීම සිදු වේ. එම බර ඉවත් වීමෙන් නැවත යථා තත්ත්වයට පත්විය හැකි ය. මෙම තත්ත්වය ප‍්‍රත්‍යස්ථතා ගුණය හේතුවෙන් ද, දැව මාංශයේ පවතින කෙඳිවල තත්ත්වය හා විශේෂ ගුණය හේතුවෙන් ද නැමෙන සුලූ බව දැවවලට ලැබේ.
දැඩි බව
සමහර දැවවල පවතින මාංශයේ තද බව නිසා එම දැව කැපීම, සීරීම, විදීම යන කි‍්‍රයාවන් සඳහාත්, ගෙවීමට ප‍්‍රතිරෝධයත් දක්වයි. මෙම තත්ත්වය දැඩි බව ලෙස හැඳින්වේ.
අලංකාරය
දැව විශේෂවල පවතින වර්ණ වෙනස්කම් මෙන් ම වාර්ෂිකව වැඞීමේ වෙනස්කම් මගින් නිර්මාණය වන වයිරම හා නහර හැඩයන් අනුව පරිවර්තනය කරන ලද ලී හා ලෑලිවල මතුපිට අලංකාර හැඩතල පවතී. මේවා ස්වභාවිකව ම නිර්මාණය වේ. ඒවායින් දැව සඳහා විශේෂ අලංකාරයක් ලබා දේ.
කම්පනයට ඔරොත්තු දීම
කම්පනය නිසා ඇතිවන වික‍්‍රියාවට ඔරොත්තු දීමේ ගුණය අනෙක් ඉදිකිරීම් ද්‍රව්‍ය වලට වඩා දැවවල ඉහළය. එම නිසා විවිධ ඉදිකිරීම් හා තැනීම් කටයුතු සඳහා යොදා ගැනීමට සඳහා දැව සුදුසු වේ.
ස්වභාවික දැව ලබා ගන්නා ශාක සැලකීමේ දී ශී‍්‍ර ලංකාවේ දී ශාක විශේෂ 200 ක් පමණ දැව සහ දර සඳහා භාවිත වේ. මෙලෙස භාවිතවන දැව ශාක වර්ධනය වන ක්රමය හා කඳෙහි බාහිර සහ අභ්‍යන්තර ස්වරූපය අනුව වර්ග කළ හැකි ය.
- ඒක බීජ පති‍්‍ර ශාක
- ද්වි බීජ පති‍්‍ර ශාක
ඒක බීජ පති‍්‍ර ශාක
ඒක බීජ පති‍්‍රක ශාක කඳ කුහර සහිත ව හෝ බොඩය සහිත ව වැඩේ. මෙම ශාඛ කඳන් පිටතට නොවැඩෙන අතර ඇතුළතින් වැඩී මේරීම සිදු වේ. අරටුව පිටත සිට ඇතුළතට වර්ධනයවන බැවින් මේවා අන්තර්වෘද්ධි ශාක ලෙස ද නම් කරයි. දැව ලබා ගන්නා ප්රධාන කොටස අරටුව වේ. ඒක බීජ පත‍්‍රික ශාක ලෙස පොල්, කිතුල්, තල් දැව සඳහා ප‍්‍රමුඛ වේ. ඉදිකිරීම්
කර්මාන්තයේ වෙනත් යෙදීම් සඳහා පුවක් සහ උණබට වැනි ඒක බීජ පති‍්‍රක ශාක යොදා ගැනීම ද සිදු වේ.
ද්වි බීජ පති‍්‍රක ශාක
ඒක බීජ පති‍්‍රක නොවන ශාක ද්වී බීජ පති‍්‍රක ශාක ලෙස හැඳින්වේ. කඳ, ඇතුළත සිට පිටතට මේරීම සිදු වේ. ඒ නිසා මෙම ශාක බහිර් වෘද්ධි ශාක යන නමින් ද ව්‍යවහාර වේ. මෙම වර්ගයේ ශාකවල කඳ විශාල ව වැඩෙන අතර සෘතුවෙන් සෘතුවට එසේ වැඩෙන කොටස ශාකයේ මාංසය ලෙස හැඳින්විය හැකි ය. මාංසය වර්ෂයෙන් වර්ෂයට මෝරමින් අරටුව බවට පත් වේ.
දැවවල පවතින ශක්තිමත් බව පදනම් කර ගනිමින් මෙම දැව ප්රධාන කොටස් දෙකකට බෙදිය හැකි ය.
- මෘදු දැව
- තද දැව
මෘදු දැව (Soft Wood)
- ලූණු මිදෙල්ල, ඇල්බීසියා -
- ගිනි සපු -
තද දැව (Hard Wood)
- පළු, නැදුන්, බුරුත -
- තෙක්ක, බුරුත, හල්මිල්ල, කොස් -
කෘත්රිම දැව
දැව සහ දැවවල කොටස් යොදා ගෙන නිපදවනු ලබන දැව කෘත්රිම දැව ලෙස හැඳින්වේ. මේවා සකස්කරනු ලබන ආකාරය අනුව විවිධ ප‍්‍රභේද පවතී. ස්වභාවික දැව හිඟවීම නිසා යම් යම් කාර්යයන් සඳහා ආදේශ කරගත හැකි දැව වර්ග කිහිපයක් පහත දැක්වේ.
තුනී ලෑලි (Plywood)
ආස්තෘත ලෑලි (Laminated board)
බ්ලොක් බෝඩ් (Block board)
චිප් බෝඩ් (Chip board)
හාර්ඩ් බෝඩ් (Hard board)
මධ්‍ය ඝනත්ව කෙඳි (M.D.F) ලෑලි
(Medium Density Fiberboard)
දැව වර්ගීකරණය (Classification of timber)
අවශ්‍යතා අනුව දැව වර්ගීකරණ කිහිපයක් ඇත.
- උද්හිද විද්‍යාත්මක වර්ගීකරණය
- දැව භාවිතය අනුව වර්ගීකරණය
- දැවවල ආනමන ප‍්‍රබලතා අනුව වර්ගීකරණය
- පැවැත්ම අනුව වර්ගීකරණය
- දැව හඳුනා ගැනීමේ ලක්ෂණ අනුව වර්ගීකරණය
- රාජ්‍ය දැව සංස්ථාවේ වර්ගීකරණය
මෙම වර්ගීකරණ අතරින් රාජ්‍ය දැව සංස්ථාවේ වර්ගීකරණය පිළිබඳව සලකා බලමු.
රාජ්‍ය දැව සංස්ථාවේ වර්ගීකරණය
වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව භාවිත කළ වර්ගීකරණය වූ,
- ජනපි‍්‍රයතාවය (වයිරම් රටාවේ ආකර්ශනීය බව, පොලිෂ් කිරීමට පහසු බව)
- කල්පැවැත්ම
- හිඟය
- සුපිරි සුඛෝපභෝගී පංතිය (Supper Luxury) - කළුවර, තේක්ක, නැදුන්.
- සුඛෝපභෝගී පංතිය (Luxury Class) - බුරුත, හල්මිල්ල, මහෝගනි.
- විශේෂ ඉහළ පංතිය (Special Class Upper) - කොස්, කොළොන්, වෙලන්.
- විශේෂ පන්තිය (Special Class) - පලූ, කුඹුක්, සියඹලා.
- පළමු පන්තිය (Class 1) - කැටකෑල, වල්දෙල්, පාතක්ක.
- දෙවන පන්තිය (Class 11) - ගිනි සපු, ඇහැළ, වැලිපැන්න.
- තුන්වන පන්තිය (Class 111) - අරිද්ද, ඇටඹ, සුළු, කස, දව්, දිය, තාලිය, ගොඩ කදුරු, ගොඩකිරිල්ල, ගොකටු, ගොරක, කහට, කටබොඩ, ලූණුමිදෙල්ල, මලබොඩ, මොර, පයිනස්, රට, අඹ, රබර්, සබුක්කු, තෙළඹු.
- තුන්වන පහළ පන්තිය (Class 3 Lower) - ඉහළ වර්ගීකරණයට අයත් නොවන ගුණාත්මක තත්ත්වයෙන් පහළ දැව.
විවිධ දැව විශේෂ හා ඒවායේ යොදා ගැනීම්
- නැදුන්, තේක්ක, බුරුත, මැහෝගනි - ගෘහ භාණ්ඩ තැනීම සඳහා ද
- බුරුත, කොස්, හල්මිල්ල, කොහොඹ - දොර ජනෙල වැනි ඉදිකිරීම් සඳහා ද
- කළුවර - ඉතා අනර්ඝ ගෘහ භාණ්ඩ තැනීම හා කැටයම් වැඩ මූර්ති නිර්මාණය සඳහා ද,
- වල්දෙල්, දොඹ, කීන ආදී දැව - ඔරු, පාරු හා ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම් වැඩ සඳහා ද,
- ගිනිසපු - වඩිම්බු ලෑලි, පාසල් ළමා මේස හා පුටු, රාක්ක, සෙල්ලම් බඩු ආදිය තැනීම සඳහා ද, භාවිත කරයි.
දැව දෝෂ (Defects in timber)
දැව පරිවර්තනයෙන් පසු ලබාගන්නා ලෑලි සහ ලීවල විවිධ දුර්වලතා දක්නට ලැබේ. එම දුර්වලතා හඳුනා ගැනීමෙන් කාර්යයට උචිත දැව තෝරා ගැනීමේ හැකියාව ලැබෙනු ඇත. දැවයක දක්නට ලැබෙන මෙම දුර්වලතා දැව දෝෂ ලෙස හැඳින්වේ.
දෝෂ සහිත දැව ප‍්‍රයෝජනවත් කාර්යය සඳහා යොදා ගැනීම සුදුසු නොවේ. එවැනි දැව භාවිතයෙන් සකස් කරන ලද දැව භාණ්ඩ කල් පැවැත්ම අඩුවන අතර ඒවායේ අගය ද අඩු වේ. බොහෝ විට ඔප දැමීම ද අපහසු ය.
දැවවල ඇතිවන දෝෂ කිහිපයක්
- කොස්ස (Cross grain)
- ඇටුවම (Buttresses)
- පලූද්ද (Crack)
- අරටු පලූද්ද (Heart shake)
- තරුපලූද්ද (Star shake)
- අඩවට පලූද්ද (Cup shake)
- ගැටය (Knot)
- බඳ ගැටය (Live knot)
- දිරුම (Rot)
- ඇඹරුම (Twist)
- එළය (Sap wood)
- ඉරිමදය (Pith)
- හරඬුව (Spike)
- මැලියම් නහර
කොස්ස
දැව නිර්මාණයේ දී හට ගන්නා කෙඳි සෛල මාංසය දික් අතට විහි දී තිබිය යුතු නමුත්, ශාක කඳ කුඩා කාලයේ සුළඟට ඇඹරීම නිසා දැව කෙඳි විවිධ දිසාවනට ඇඹරීයාමට පුළුවන. එසේ පිහිටා තිබීම හේතුවෙන් කොස්ස ඇතිවේ. කොස්ස සහිත දැව යතු ගෑමේ දී කීරි ඇවිස්සීම සිදුවේ. ඒ නිසා හොඳ නිමාවක් ලබා ගැනීම අපහසුය.
ඇටුවම
කඳ පැහැදිලි වෘත්තාකාර හැඩයක් නොගන්නා අතර දෙපසට විහිදුනු විශාල මුල්වලට සම්බන්ධව කඳෙහි පහළ කොටසේ නෙරුම් හට ගනී. මෙම නෙරුම් ඇටුවම ලෙස හැඳින්වේ. ඇටුවම ඉවත්කර දැව ඉරා ගැනීමේ දී ලැබෙන දැව ප‍්‍රමාණය අඩුවීම සිදු වේ.
පලූද්ද
දැව කඳෙහි ඇතිවන විවිධාකාර පිපිරීම් මේ නමින් හැඳින්වේ. මෙවැනි පලූදු වර්ග හතරක් ප්රධාන වශයෙන් හඳුනා ගත හැකි ය. එනම්,
- වට පලූද්ද
දැව සඳහා කපා දමනු ලබන කඳන්වල පොත්ත ඉක්මනින් ඉවත් කිරීම නිසා එහි එළය කොටසේ ජලය ඉක්මනින් වාෂ්ප වී ඉවත් වීම හේතුවෙන් ඵලය කොටස හැකිළීමට භාජනය වීමෙන් පිටත සිට ඇතුළට පිපිරීම් ඇති වේ. මෙම පිපිරීම් කඳ වටේට පිහිටා තිබීම නිසා වට පලූද්ද ලෙස ව්‍යවහාර කෙරේ.
- අරටු පලූද්ද
- තරු පලූද්ද
- අඩ වට පලූද්ද
දැව කඳන්වල වාර්ෂික වළලුවලට සමාන්තරව ඇතිවන පැලීම් මේ නමින් හැඳින්වේ. ගස් වැඩීමේ දී කැම්බියම මගින් නිපදවන සෛල ඇදුනු බලයක් යටතේ තැන්පත් වීමෙන් ගස තුළ සම්පීඩන තත්ත්වයක් ඇති වේ. මෙම බලය නිසා විශාල කඳන් කැපූ පසු වාර්ෂික වළලුවලට සමාන්තරව පැළීම් ඇති වේ.
ගැටය
ගසක අතු හට ගැනීමට දායකවන අංකුර කඳ අභ්‍යන්තරයේ සිට වැඩෙන අතර, ඒ මගින් විශාල අතු ඇතිවීම සිදුවේ. එහෙත් කුමන හෝ හේතු නිසා සමහර අංකුර කඳ තුළ ම මැරී යෑම සිදුවිය හැකි ය. ගස් කඳන් ඉරූ විට වැඩුන අංකුරවලින් අතු හට ගත් ස්ථානවල දක්නට ලැබෙන සජීවි ගැට බඳ ගැට වේ. මෙම ස්ථානවල අලංකාර වයිරම් පිහිටයි. එහෙත් සමහර ලෑලිවල කළු පැහැති කොටස් ලෙස මිය ගිය අංකුර හෙවත් මළ ගැට දක්නට හැකි ය. මෙම මළ ගැටය මතට තෙරපුමක් යොදා ඉවත් කළ හැකි වේ.
ගසක අතු හට ගැනීමට දායකවන අංකුර කඳ අභ්‍යන්තරයේ සිට වැඩෙන අතර, ඒ මගින් විශාල අතු ඇතිවීම සිදුවේ. එහෙත් කුමන හෝ හේතු නිසා සමහර අංකුර කඳ තුළ ම මැරී යෑම සිදුවිය හැකි ය. ගස් කඳන් ඉරූ විට වැඩුන අංකුරවලින් අතු හට ගත් ස්ථානවල දක්නට ලැබෙන සජීවි ගැට බඳ ගැට වේ. මෙම ස්ථානවල අලංකාර වයිරම් පිහිටයි. එහෙත් සමහර ලෑලිවල කළු පැහැති කොටස් ලෙස මිය ගිය අංකුර හෙවත් මළ ගැට දක්නට හැකි ය. මෙම මළ ගැටය මතට තෙරපුමක් යොදා ඉවත් කළ හැකි වේ.
එළය
දැවයේ අරටුවවන තද දැව කොටසට වඩා ලා පාටකින් යුක්තවන මෙම කොටස එළය නම් වේ. පොත්තත් අරටුවත් අතර දැව කොටස එළය කොටසට අයත් වේ. මෙම කොටසේ තෙතමනය හා පෝෂ්‍ය කොටස් වැඩිවන අතර ශක්තිය අඩු ය. ඒ නිසා පහසුවෙන් කෘමි හානිවලට ගොදුරු වේ.
හරඬුව
දැව කෙඳි දෑතට විහි දී යෑම හරඬුව වේ. මෙය කොස්ස නැමති දෝෂයේ එක්තරා අවස්ථාවකි. හරඬුව පිහිටි ස්ථානයෙන් දැවය පිපිරී හෝ කැඩී වෙන්වී යාමට පුළුවන.
දැවයේ අරටුවවන තද දැව කොටසට වඩා ලා පාටකින් යුක්තවන මෙම කොටස එළය නම් වේ. පොත්තත් අරටුවත් අතර දැව කොටස එළය කොටසට අයත් වේ. මෙම කොටසේ තෙතමනය හා පෝෂ්‍ය කොටස් වැඩිවන අතර ශක්තිය අඩු ය. ඒ නිසා පහසුවෙන් කෘමි හානිවලට ගොදුරු වේ.
දැව කෙඳි දෑතට විහි දී යෑම හරඬුව වේ. මෙය කොස්ස නැමති දෝෂයේ එක්තරා අවස්ථාවකි. හරඬුව පිහිටි ස්ථානයෙන් දැවය පිපිරී හෝ කැඩී වෙන්වී යාමට පුළුවන.
මැලියම් නහර
ගස් වැඩෙන අවස්ථාවේ දී ගසේ වාර්ෂික වළලු අතර මැලියම් තැන්පත් වීමෙන් මෙම දෝෂය ඇති වේ. පරිවර්තනය කරන ලද ලෑලිවල මෙම මැලියම් නහර දැක ගත හැකි ය. මැලියම් නහර සහිත කොටස් ශක්තියෙන් අඩු අතර ඔප දැමීම හෝ තීන්ත ආලේප කිරීම කළ නොහැක.
ගස් වැඩෙන අවස්ථාවේ දී ගසේ වාර්ෂික වළලු අතර මැලියම් තැන්පත් වීමෙන් මෙම දෝෂය ඇති වේ. පරිවර්තනය කරන ලද ලෑලිවල මෙම මැලියම් නහර දැක ගත හැකි ය. මැලියම් නහර සහිත කොටස් ශක්තියෙන් අඩු අතර ඔප දැමීම හෝ තීන්ත ආලේප කිරීම කළ නොහැක.
ඉරූ දැව හැකිළීමේ දී ඇතිවන දෝෂ
පරිවර්තනය කරන ලද දැව ක්‍රමවත් ලෙස ගබඩා නොකිරීම හා නිසි පරිදි පදම් නොකිරීම නිසා ද දැවවල දෝෂ හට ගනියි. එවැනි දෝෂ කිහිපයක් පහත රූප සටහන් මගින් හඳුනා ගත හැකි ය.
දැවවල ඇති තෙතමනය, දැව වායුගෝලයට නිරාවරණය වූ විට වාෂ්ප වී ඉවත් වේ. අක්‍රමවත් ලෙස ජලය ඉවත්වීම නිසා දැව ඇද ගැසීම, ඇඹරීම, වක ගැසීම, පැළීම, ඉරි තැලීම, හැකිළීම ආදී හානිවලට පත් වේ. එහෙත් මනාව පදම් කරන ලද දැව දේශගුණික හා කාලගුණික වෙනස්වීම්වලට ඔරොත්තු දෙයි. ඉදිකිරීම් කටයුතු සඳහා යොදා ගන්නා දැව පදම්කර භාවිතයට ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ.
පදම් කිරීමේ ප්රධාන ක්‍රම තුනකි.
දැව පදම් කිරීම නිසා,
දිගු කලක් පැවතීමට හැකි තත්ත්වයට පත් කිරීම දැව සංරක්ෂණය ලෙස හැඳින්වේ.
කෘමි සතුන් හා දිලීර මගින් දැව සඳහා හානි පැමිණේ. එබැවින් දැව සංරක්ෂණය කරගත යුත්තේ දිලීර සහ කෘමී සතුන්ගෙනි.
සංරක්ෂණය කිරීමට යොදා ගන්නා මාධ්‍ය අනුව දැව සංරක්ෂණ ක්‍රම දෙකක් හඳුනාගත හැකි ය.
දැව සංරක්ෂණය සඳහා භාවිතයට ගන්නා රසායනික ද්‍රව්‍ය
සාම්ප්‍රදායික ක්‍රම
රසායනික ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් දැව ආරක්ෂා කිරීම
මේ සඳහා උපයෝගී කරගනු ලබන ද්‍රව්‍ය දැවවලට හානි කරන කෘමි සතුනටත්, දිලීර වර්ගවලටත් වැඩීමට හා දැවවලට හානි කිරීමට අවස්ථා නොදේ. බොහෝ විට මෙම ද්‍රව්‍ය තුනී දියර වර්ගවන අතර, පහසුවෙන් දැවය තුළට කාවැඳීම සිදුවේ. මෙම දැව ආරක්ෂිත ආලේපන වර්ග ක්‍රම කිහිපයකට දැවය තුළට කාවැද්දීම කළ හැකි වේ.
ආලේප කිරීම
දැවයේ සෑම කොටසක් ම ආවරණයවන පරිදි මනාව ආලේප කළ යුතු ය. දින දෙක, තුනකට පසු නැවත ආලේප කිරීමෙන් වඩාත් යහපත් ආරක්ෂණ තත්ත්වයක් ඇතිවේ.
නැහැවීමදෙකෙළවර විවෘත විශේෂයෙන් සකස් කළ නළයක් තුළින් දැවය ගමන් කිරීමට සලස්වා ආරක්ෂක ද්‍රව්‍ය ඉසීම මෙම ක්‍රමයේ දී සිදු කෙරේ.
ගිල්වීම
ආරක්ෂක දියර සහිත ඔරුවක දැවය ගිල්වා තබා ආරක්ෂක දියරය අවශෝෂණයවීමට සැලැස්වීම මගින් දැව සංරක්ෂණය කිරීම මෙම ක්රමය වේ.
පීඩනයට පත් කිරීම
සම්පූර්ණයෙන් සංවෘත කළ හැකි විශේෂ නළයක් තුළට දැව කොටස් ඇතුළු කර නළය තුළ උෂ්ණත්වය අවශ්‍ය පරිදි පාලනය කරමින් දැවයේ අඩංගු තරලය වාෂ්ප කර හැරීමෙන් පසුව අධික පීඩනයක් යටතේ ආරක්ෂක ද්‍රව්‍ය දැවයට කාවැදීමට සැලැස්වීම මෙම ක්‍රමයේ දී සිදු කරනු ලබයි.
සම්ප්‍රදායික ක්‍රම
මඬේ දැමීම
අඹ, ලූණුමිදෙල්ල වැනි දැව වර්ග මඬේ ගිල්වා තැබීම නිසා දැවයේ මාංශ අතර අඩංගු ආහාරමය කොටස් වියෝජනයවීමට සැලැස්වීමෙන් කෘමි සතුන්ට දැව කෙරෙහි ඇති ආකර්ශනය දුරුකර දැව ආරක්ෂා කර ගැනීම සිදුවේ.
පිළිස්සීම
වර්තමානයේ දැව පිළිස්සීමෙන් සංරක්ෂණය කිරීමේ ක්රමය බොහෝදුරට ඉවත් ව ඇත. ලී, කම්බි, කණු, වරිච්චි බිත්ති සඳහා වූ කණුවල පිට පොත්ත හා දැවයේ යම් කොටසක් පිළිස්සීමට ලක්කර භාවිතයට ගැනීම සිදුවේ.
ගින්නෙන් තැවීම
පොල්තෙල් හෝ වෙනත් තෙල් වර්ගයක් ආලේපකර උණ ලී වැනි දැව වර්ග ගිනිමැලයක් මතින් එහාට මෙහාට කිරීම හා වටේට කරකවමින් තවා ගැනීම මගින් දැවයට කෘමි සතුන්ගෙන් සිදුවන හානි වළක්වාගනු ලැබේ.
තම්බා ගැනීම
දැවයේ සෛල අතරින් විනිවිද ගොස් ඝන බවට පත් වී සිදුරු වසා දමන ද්‍රව බවට පත්කළ දුම්මල වර්ගයක් ආලේප කරනු ලබන තවත් ක්‍රමයකි, තම්බා ගැනීම. විශේෂයෙන් පුරාවිද්‍යාත්මක වටිනාකමක් සහිත දැව හා දැවමය නිර්මාණ සංරක්ෂණයට මෙම ක්රමය උපයෝගි කරනු ලබයි.
පරිවර්තනය කරන ලද දැව ක්‍රමවත් ලෙස ගබඩා නොකිරීම හා නිසි පරිදි පදම් නොකිරීම නිසා ද දැවවල දෝෂ හට ගනියි. එවැනි දෝෂ කිහිපයක් පහත රූප සටහන් මගින් හඳුනා ගත හැකි ය.
දැව පදම් කිරීම (Seasoning of timber)
දැවවල අඩංගු තෙතමනය ක්‍රමානුකූලව අඩුකර පරිසරයේ ආර්ද්‍රතාවයට සමාන කිරීම දැව පදම් කිරීම ලෙස හැඳින්වේ. දැවවල ඇති තෙතමනය, දැව වායුගෝලයට නිරාවරණය වූ විට වාෂ්ප වී ඉවත් වේ. අක්‍රමවත් ලෙස ජලය ඉවත්වීම නිසා දැව ඇද ගැසීම, ඇඹරීම, වක ගැසීම, පැළීම, ඉරි තැලීම, හැකිළීම ආදී හානිවලට පත් වේ. එහෙත් මනාව පදම් කරන ලද දැව දේශගුණික හා කාලගුණික වෙනස්වීම්වලට ඔරොත්තු දෙයි. ඉදිකිරීම් කටයුතු සඳහා යොදා ගන්නා දැව පදම්කර භාවිතයට ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ.
පදම් කිරීමේ ප්රධාන ක්‍රම තුනකි.
- ස්වාභාවික පදම් කිරීම හෙවත් පවනේ පදම් කිරීම.
- පෝරණුවේ පදම් කිරීම හෙවත් කෘත්රිම පදම් කිරීම.
- මිශ්‍ර පදම් කිරීම හෙවත් පවනේ හා පෝරණුවේ පදම් කිරීම.
දැව පදම් කිරීම නිසා,
- දැවවල වූ අනවශ්‍ය බර ඉවත් කිරීම.
- ප්‍රමාණවත් ලෙස ශක්තිය වර්ධනය කිරීම.
- වැඩ කිරීමේ හැකියාව වැඩි කිරීම.
- පළුදු හා පුපුරායාමට ඇති හැකියාව අවම කිරීම.
- පවත්නා ආයු කාලය ඉහළ නැංවීම සිදු වේ.
දැව සංරක්ෂණය (Preservation of timber)
දැව ඉතා හිඟ සම්පතක්වන අතර ආර්ථික අතින් වැඩි වටිනාකමක් ඇති ද්‍රව්‍යයකි. එම නිසා දැවවලින් නිර්මිත ගෘහ භාණ්ඩ, ව්‍යුහ හා උපකරණවල දිගුකල් පැවැත්ම වඩාත් අත්‍යවශ්‍ය සාධකයකි. දිගු කලක් පැවතීමට හැකි තත්ත්වයට පත් කිරීම දැව සංරක්ෂණය ලෙස හැඳින්වේ.
කෘමි සතුන් හා දිලීර මගින් දැව සඳහා හානි පැමිණේ. එබැවින් දැව සංරක්ෂණය කරගත යුත්තේ දිලීර සහ කෘමී සතුන්ගෙනි.
සංරක්ෂණය කිරීමට යොදා ගන්නා මාධ්‍ය අනුව දැව සංරක්ෂණ ක්‍රම දෙකක් හඳුනාගත හැකි ය.
- රසායනික ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් දැව සංරක්ෂණය.
- සාම්ප්‍රදායික ක්‍රම උපයෝගි කරගනිමින් දැව සංරක්ෂණය
දැව සංරක්ෂණය සඳහා භාවිතයට ගන්නා රසායනික ද්‍රව්‍ය
- ක්‍රියෝසෝඑට්
- පෙන්ටර් ක්ලෝරොෆිනෝල්
- කොපර් නැප්තනේට්
- සොලිග්නම්
- ක්‍රියෝසෝඑට් හා තාර මිශ්‍රණය
සාම්ප්‍රදායික ක්‍රම
- මඬේ දැමීම
- ගින්නෙන් තැවීම
- පිළිස්සීම
- තම්බා ගැනීම
රසායනික ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් දැව ආරක්ෂා කිරීම
මේ සඳහා උපයෝගී කරගනු ලබන ද්‍රව්‍ය දැවවලට හානි කරන කෘමි සතුනටත්, දිලීර වර්ගවලටත් වැඩීමට හා දැවවලට හානි කිරීමට අවස්ථා නොදේ. බොහෝ විට මෙම ද්‍රව්‍ය තුනී දියර වර්ගවන අතර, පහසුවෙන් දැවය තුළට කාවැඳීම සිදුවේ. මෙම දැව ආරක්ෂිත ආලේපන වර්ග ක්‍රම කිහිපයකට දැවය තුළට කාවැද්දීම කළ හැකි වේ.
ආලේප කිරීම
දැවයේ සෑම කොටසක් ම ආවරණයවන පරිදි මනාව ආලේප කළ යුතු ය. දින දෙක, තුනකට පසු නැවත ආලේප කිරීමෙන් වඩාත් යහපත් ආරක්ෂණ තත්ත්වයක් ඇතිවේ.
නැහැවීමදෙකෙළවර විවෘත විශේෂයෙන් සකස් කළ නළයක් තුළින් දැවය ගමන් කිරීමට සලස්වා ආරක්ෂක ද්‍රව්‍ය ඉසීම මෙම ක්‍රමයේ දී සිදු කෙරේ.
ගිල්වීම
ආරක්ෂක දියර සහිත ඔරුවක දැවය ගිල්වා තබා ආරක්ෂක දියරය අවශෝෂණයවීමට සැලැස්වීම මගින් දැව සංරක්ෂණය කිරීම මෙම ක්රමය වේ.
පීඩනයට පත් කිරීම
සම්පූර්ණයෙන් සංවෘත කළ හැකි විශේෂ නළයක් තුළට දැව කොටස් ඇතුළු කර නළය තුළ උෂ්ණත්වය අවශ්‍ය පරිදි පාලනය කරමින් දැවයේ අඩංගු තරලය වාෂ්ප කර හැරීමෙන් පසුව අධික පීඩනයක් යටතේ ආරක්ෂක ද්‍රව්‍ය දැවයට කාවැදීමට සැලැස්වීම මෙම ක්‍රමයේ දී සිදු කරනු ලබයි.
සම්ප්‍රදායික ක්‍රම
මඬේ දැමීම
අඹ, ලූණුමිදෙල්ල වැනි දැව වර්ග මඬේ ගිල්වා තැබීම නිසා දැවයේ මාංශ අතර අඩංගු ආහාරමය කොටස් වියෝජනයවීමට සැලැස්වීමෙන් කෘමි සතුන්ට දැව කෙරෙහි ඇති ආකර්ශනය දුරුකර දැව ආරක්ෂා කර ගැනීම සිදුවේ.
පිළිස්සීම
වර්තමානයේ දැව පිළිස්සීමෙන් සංරක්ෂණය කිරීමේ ක්රමය බොහෝදුරට ඉවත් ව ඇත. ලී, කම්බි, කණු, වරිච්චි බිත්ති සඳහා වූ කණුවල පිට පොත්ත හා දැවයේ යම් කොටසක් පිළිස්සීමට ලක්කර භාවිතයට ගැනීම සිදුවේ.
ගින්නෙන් තැවීම
පොල්තෙල් හෝ වෙනත් තෙල් වර්ගයක් ආලේපකර උණ ලී වැනි දැව වර්ග ගිනිමැලයක් මතින් එහාට මෙහාට කිරීම හා වටේට කරකවමින් තවා ගැනීම මගින් දැවයට කෘමි සතුන්ගෙන් සිදුවන හානි වළක්වාගනු ලැබේ.
තම්බා ගැනීම
දැවයේ සෛල අතරින් විනිවිද ගොස් ඝන බවට පත් වී සිදුරු වසා දමන ද්‍රව බවට පත්කළ දුම්මල වර්ගයක් ආලේප කරනු ලබන තවත් ක්‍රමයකි, තම්බා ගැනීම. විශේෂයෙන් පුරාවිද්‍යාත්මක වටිනාකමක් සහිත දැව හා දැවමය නිර්මාණ සංරක්ෂණයට මෙම ක්රමය උපයෝගි කරනු ලබයි.
